Wetgeving ventilatie 2024 - 2025
Wanneer je een huis bouwt of renoveert, krijg je te maken met wetgeving rond ventilatie en energiebesparing. De EPB-regelgeving verplicht om het energieverbruik van gebouwen te beperken, maar ook om minimaal te ventileren. Wat houdt de wetgeving rondom ventilatie precies in? Welke ventilatievoorschriften zijn er en aan welke normen moet je woning voldoen? Je leest het in dit artikel.
Ga snel naar:
Ventilatievoorschriften (nieuwbouw, renovatie, bestaande woning)
Huidige ventilatienormen
Onderhoud ventilatiesysteem verplicht?
Aandachtspunten wetgeving ventilatie
Vraag vrijblijvend offertes aan
Waarom is ventilatie in huis zo belangrijk?
Onze woningen raken steeds beter luchtdicht geïsoleerd. De warmte blijft zo langer binnen en de koude blijft buiten. Dat is goed nieuws voor het milieu want hierdoor hoeven we minder energiebronnen aan te wenden om onze woningen te verwarmen.
Het is natuurlijk wel de bedoeling dat er voldoende zuurstofrijke lucht naar binnen blijft komen en dat de uitgeademde vochtige lucht netjes naar buiten verdwijnt, ook in de winter. Bij een gezond binnenklimaat hoort daarom ook een goede ventilatie. Met andere woorden: goed ventileren is belangrijk voor je gezondheid. Een goede ventilatie in huis zorgt voor een betere werking van je verbrandingstoestellen en verkleint bovendien de kans op CO-vergiftiging, vochtproblemen, onaangename geuren en schimmelvorming.
Meer weten over ventilatie in huis? Een specialist brengt je graag op de hoogte over de wetgeving rond ventilatie. Kom in contact met ventilatiebedrijven in jouw regio.
Ventilatievoorschriften voor residentiële gebouwen
De overheid wil elk gebouw zo energiezuinig mogelijk maken en heeft hiervoor bepaalde energieprestatienormen opgesteld. Deze normen worden ook wel de EPB-eisen genoemd. De wetgeving rondom ventilatie maakt een belangrijk onderdeel uit van de EPB omdat ventilatie van cruciaal belang is voor een gezond binnenklimaat. Wat zijn de huidige ventilatienormen voor nieuwbouwwoningen? Is er ook een regelgeving voor renovaties en bestaande woningen? Een overzicht:
1. Wetgeving ventilatie bij nieuwbouw
Als algemene regel geldt dat alle gebouwen in Vlaanderen aan bepaalde energieprestatienormen moeten voldoen als er een stedenbouwkundige vergunning voor wordt aangevraagd. Dit geldt zowel voor huizen als appartementen. Voor nieuwbouw (of gelijkwaardig) en ingrijpende energetische renovaties moet je een volledig ventilatiesysteem installeren. Voor ventilatie bij nieuwbouw dien je je als bouwheer te houden aan de volgende regels:
- Elke woning moet voorzien zijn van een ventilatiesysteem waarmee je 3,6 m³ lucht per uur, per vierkante meter vloeroppervlak, kun toevoeren of afvoeren. Welk ventilatiesysteem je hiervoor kiest, bepaal je zelf. Let op: hierbij gaat het om een ontwerpdebiet dat niet continu gerealiseerd hoeft te worden, en waar je dus tot een zekere hoogte van mag afwijken. Bijvoorbeeld voor comfort of energiebesparing.
- Toevoerruimtes, ook wel droge ruimtes genoemd zoals de woonkamer, slaapkamer, … moeten voor de toevoer van verse lucht minimaal voorzien zijn van raamventilatie, een ventilatierooster in de buitenmuur of een toevoeropening voor mechanische ventilatie.
- In de tussenruimtes (bijvoorbeeld hal), moeten er roosters in de binnendeuren of binnenmuren zijn aangebracht of moet er een spleet van minimaal 1 cm onder de binnendeuren zijn.
- In afvoerruimtes, ook natte ruimtes genoemd (badkamer, wc, keuken, …), moet een verticaal afvoerkanaal aanwezig zijn (aangesloten op mechanische ventilatie of voor natuurlijke afvoer naar buiten).
Is mechanische ventilatie verplicht?
Een mechanisch ventilatiesysteem is niet verplicht, maar indien je aan de normen wil voldoen en daarnaast flink wat energie wil besparen, dan kun je eigenlijk niet om een mechanisch ventilatiesysteem heen. Je kunt ook een combinatie van mechanische en natuurlijke ventilatie toepassen. Een ventilatiespecialist geeft je graag meer uitleg over de mogelijke ventilatiesystemen. Kom in contact met verschillende specialisten.
2. Wetgeving ventilatie bij renovatie
Het doel van de EPB-regelgeving is om een gezond binnenklimaat te stimuleren bij energiezuinige gebouwen, ook bestaande. Ga je je woning verbouwen, gedeeltelijk herbouwen of ga je uitbreiden? Dan moeten de ruimtes voldoen aan minimale ventilatie-eisen. Wat betekent dit concreet?
- Nieuwe ruimtes: in nieuwe ruimtes, dus wanneer je je woning uitbreidt, moeten toe- en/of afvoervoorzieningen geplaatst worden volgens de nieuwbouw ventilatie-eisen, die toelaten om bepaalde minimale hoeveelheden lucht te verversen. In nieuwe afvoerruimtes moet je afvoervoorzieningen en een doorstroomopening plaatsen. In nieuwe toevoerruimtes moet je toevoervoorzieningen en een doorstroomopening plaatsen.
- Bestaande ruimtes: ga je een bestaande ruimte verbouwen? Dan moet je enkel toevoervoorzieningen plaatsen in de toevoerruimtes waar de ramen vervangen worden of waar extra ramen geplaatst worden (bijvoorbeeld ventilatieroosters in de ramen).
Hoewel het bij gewone renovaties zonder bouwaanvraag niet verplicht is om meteen een volledig ventilatiesysteem te plaatsen, wordt dit wel sterk aangeraden. Iedereen heeft immers baat bij goede ventilatie en een gezond binnenklimaat.
LET OP: bij ingrijpende energetische renovaties (IER) gelden dezelfde regels als bij nieuwbouw. Niet zeker welke regelgeving voor jou geldt? Een ventilatiespecialist informeert je over de huidige ventilatie wetgeving.
3. Wetgeving ventilatie bij bestaande gebouwen
Voor bestaande gebouwen is ventilatie momenteel nog niet verplicht. Heb je geen ventilatiesysteem of ventilatieroosters? Dan zal je je ramen in kantelstand moeten zetten om je woning voldoende te ventileren. Het nadeel hiervan is dat je op koude dagen veel energieverlies hebt.
Je kan daarom altijd op eigen initiatief een ventilatiesysteem plaatsen om de lucht in jouw woning gezond te houden. Kom je graag meer te weten over de mogelijkheden voor jouw woning? Een ventilatiespecialist informeert je graag over de mogelijkheden. Kom in contact met een specialist in jouw regio.
Wat zijn de huidige ventilatienormen?
Een ventilatiesysteem zorgt ervoor dat er verse lucht wordt toegevoerd in de droge ruimtes en dat er vochtige lucht wordt afgevoerd uit de natte ruimtes. Het minimaal geëiste ontwerpdebiet bij nieuwbouwwoningen en ingrijpende energetische renovaties bedraagt 3.6m³ lucht per uur per vierkante meter. Dit is het nominale ventilatiedebiet. Afhankelijk van het soort ruimte (toevoer- of afvoerruimte) en de oppervlakte van de ruimte mag je het ventilatiedebiet beperken.
1. Ventilatienormen bij toevoerruimtes
Toevoerruimtes zijn de zogenaamde droge ruimtes in huis, zoals de woonkamer, slaapkamer, bureau, … Onderstaande tabel geeft je een overzicht van het minimale ventilatiedebiet per ruimte:
Toevoerruimte | Minimaal debiet (m³/h) | Debiet mag beperkt worden tot (m³/h) |
---|---|---|
Woonkamer | 75 | 150 |
Slaapkamer | 25 | 72 |
Bureau | 25 | 72 |
Speelkamer | 25 | 72 |
VOORBEELD: je hebt een woonkamer van 60 m². Dan zou je 60 x 3,6 = 216 m³/h verse lucht moeten aanvoeren. Je mag de toevoer hier beperken tot 150 m³/h.
2. Ventilatienormen bij afvoerruimtes
Afvoerruimtes zijn de zogenaamde natte ruimtes in huis, zoals de keuken, badkamer, wc, … Onderstaande tabel geeft je een overzicht van het minimale ventilatiedebiet per ruimte:
Afvoerruimte | Minimaal debiet (m³/h) | Debiet mag beperkt worden tot (m³/h) |
---|---|---|
Gesloten keuken | 50 | 75 |
Open keuken | 75 | Geen beperking |
Badkamer | 50 | 75 |
Was- en droogplaats | 50 | 75 |
Wc | 25 | Geen beperking |
VOORBEELD: je hebt een badkamer van 12 m². Dan moet je volgens de regels 12 x 3,6 = 43,2 m³/h vochtige lucht afvoeren. Dit is minder dan het minimaal ventilatiedebiet en moet dus verhoogd worden naar 50 m³/h.
Opgelet: geen beperkingen voor open keuken en wc
In een open keuken moet er altijd minstens 75 m³/h vochtige lucht afgevoerd worden. In een wc bedraagt het minimaal debiet 25 m³/h. Voor deze ruimtes gelden ook geen beperkingen. Dit wil zeggen dat de hoeveelheid lucht die moet afgevoerd worden altijd moet voldoen aan de formule (de oppervlakte van de ruimte vermenigvuldigd met 3,6), met een minimum van 75 m³/h voor een open keuken en 25 m³/h voor een wc.
VOORBEELD 1: je hebt een wc met een oppervlakte van 4 m². Dan moet je volgens de formule 4 x 3,6 = 14,4 m³/h vochtige lucht afvoeren. Dit is minder dan het minimaal ventilatiedebiet en moet dus verhoogd worden naar 25 m³/h.
VOORBEELD 2: je hebt een open keuken van 23 m². Dan moet je volgens de formule 23 x 3,6 = 82,8 m³/h vochtige lucht afvoeren. Aangezien er geen beperking geldt voor deze ruimte, moet dit ook effectief 82,8 m³/h zijn.
Wat als je niet aan de wettelijke ventilatienormen voldoet?
Indien je je niet aan de wettelijke ventilatienormen houdt, kan het VEA (Vlaams Energieagentschap) je hiervoor een boete opleggen van € 100 per 25 m³ lucht die je niet afvoert of aanvoert. Stel dat je bijvoorbeeld 50 m³ lucht te weinig aanvoert in de woonkamer, dan kun je hiervoor een boete krijgen van 50/2*100 = €200.
Een ventilatiespecialist kan je adviseren over welk ventilatiesysteem het meest geschikt is voor jou. Hij zorgt ook voor een correcte installatie en afstelling zodat je voldoet aan de meest recente ventilatienormen. Contacteer een expert actief in jouw buurt via onze offerteservice.
Onderhoud ventilatiesysteem verplicht?
Hoewel het onderhoud van een ventilatiesysteem wettelijk niet verplicht is, zal een regelmatig onderhoud de kwaliteit van de binnenlucht alleen maar ten goede komen. Het is dus aangeraden om jaarlijks of tweejaarlijks de installateur van je ventilatiesysteem langs te laten komen om de ventilatoren aan een controle te onderwerpen. Je kan hiervoor ook een onderhoudscontract afsluiten, wat per onderhoudsbeurt vaak voordeliger is. Kom in contact met een ventilatiespecialist actief in jouw buurt.
Aandachtspunten wetgeving ventilatie
Er ontstaat soms verwarring over sommige aspecten van ventilatie. We klaren daarom de meest voorkomende zaken graag voor je uit:
- Uitschakelen: een ventilatiesysteem mag je nooit uitschakelen, tenzij voor een onderhoud.
- Dampkappen: wat zegt de wetgeving over afvoer via de dampkap? Heel eenvoudig: omdat je een dampkap kan aan- en uitschakelen, maakt het nooit deel uit van een ventilatiesysteem.
- Lichtschakelaars: mechanische ventilatie is vaak aangesloten op lichtschakelaars, voornamelijk in badkamers of wc’s. Dit is toegelaten, op voorwaarde dat de ventilatie nog minstens 15 minuten blijft draaien nadat je het licht hebt uitgedaan. Is dit niet het geval, dan wordt er niet voldaan aan de ventilatie-eisen.
- Raamroosters: zijn je ramen voorzien van ventilatieroosters? Dan moeten deze roosters minstens 5 standen hebben.
TIP: een ventilatiespecialist is op de hoogte van de meest recente regelgeving en weet perfect waarop hij moet letten bij het plaatsen van een ventilatiesysteem of toe- en afvoervoorzieningen. Wil je jouw ventilatieproject laten uitvoeren? Kom in contact met verschillende professionals actief in jouw regio via onderstaand offerteformulier: